Ενδιαφέρον άρθρο (εδώ) το οποίο παραπέμπει σε δύο άλλα άρθρα (εδώ και εδώ).
Αρχικά θα ήθελα να επισημάνω μια κακή απόδοση του όρου degrowth ως απο-ανάπτυξη. Το growth δεν είναι ανάπτυξη, είναι μεγέθυνση.
Είναι στοιχειώδεις έννοιες της πολιτικής οικονομίας. Η μεγέθυνση μετρείται μόνο με το ακαθάριστο εθνικό προϊόν (ΑΕΠ), δηλαδή είναι ένα μέγεθος τυφλό για τα πού πάει ο πλούτος που παράγεται: δεν ενδιαφέρεται δηλαδή για την κατανομή του πλούτου.
Η ανάπτυξη έχει κάποιους ποιοτικούς δείκτες, που υποτίθεται ότι δείχνουν την κατανομή τού παραγόμενου πλούτου (υποτίθεται, γιατί σε με μια καπιταλιστική διαχείριση όλα αυτά μεταμορφώνονται με τέτοιον τρόπο, ώστε κάθε φορά να δείχνουν τα πράγματα καλύτερα από όσο είναι).
Μια απο-μεγέθυνση λοιπόν, στα πλαίσια του καπιταλισμού, δεν μπορεί να παρέχει καμιά εγγύηση για την ποιότητα της ζωής: μπορεί να παράγεται λιγότερος πλούτος αλλά να τον καρπώνονται ακόμα λιγότεροι, αφήνοντας όλους τους άλλους να ψωμολυσσάν. Η απο-ανάπτυξη, με το πρόσχημα του οικολογικού, μπορεί να αποτελέσει το όχημα για μια ευρεία επίθεση συντηρητικών δυνάμεων και την φτωχοποίηση μεγάλων πληθυσμών.
Όσο παραμένει η καπιταλιστική σχέση κυριαρχίας, η πρόσβαση στις πρώτες ύλες και στα βασικά αγαθά, ελέγχεται από το κεφάλαιο. Και όσο τα ελέγχει το κεφάλαιο, θα τα κατανέμει με τον κατάλληλο τρόπο: τα δυνατόν λιγότερα για τους προλετάριους.
---
Η τοποθέτηση του GreekRider, για το ότι η μείωση του χρόνου εργασίας αυξάνει την ποιότητα της ζωής του προλετάριου και το ότι είναι η μόνη λογική ταξική διεκδίκηση το έχει πει ο Μάρξ στο Μισθός, Εργασία και Κεφάλαιο.
Όλο αυτό όμως τίθεται μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού και στα πλαίσια της ταξικής πάλης. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής είναι μια μορφή εκμετάλλευσης της εργασίας και των προϊόντων της. Υλικά ή μη.
Αλλά, την μείωση του χρόνου εργασίας δεν θα τον προκαλέσουν η διείσδυση των μηχανών στην εργασία (αυτό έχει γίνει ήδη, δείτε στην αυτοκινητοβιομηχανία -επ΄αυτού ετοιμάζουμε ένα κείμενο). Θα γίνει μόνο με ταξικούς αγώνες: αλλά η μείωση του ωραρίου από μόνο του πάλι δεν σημαίνει τίποτα. Το θέμα είναι ο μισθός να επαρκεί για την προλεταριακή αναπαραγωγή.
Σήμερα αυτό που συμβαίνει είναι μείωση του ωραρίου με ανάλογη μείωση των μισθών. Από προλεταριακής σκοπιάς κάτι τέτοιο είναι απορριπτέο.
Όλη η ιστορία με την εργασία, την διάρκειά της, την έντασή της και την διανομή των καρπών της είναι στον διαμεσολαβητικό ρόλο του κεφαλαίου. Το κεφάλαιο είναι η διαχειριστική (κυριαρχική) σχέση που όχι μόνο κατευθύνει την εργασία, αλλά κατευθύνει και την ίδια την αγορά και τις προϋποθέσεις της.
Όσο υπάρχει η καπιταλιστική σχέση, η οποία παράγει προϊόντα ως το ουσιαστικό της υλικό διαμεσολάβησης, η εργασία θα κατευθύνεται από μία και μόνο λογική: περισσότερη εκμετάλλευση στη μονάδα του χρόνου. Που σημαίνει, πιο εντατικά, πιο γρήγορα και πιο αποδοτικά. Με ή χωρίς ρομπότ. Αλλά τα ρομπότ από μόνα τους, μπορεί να παράγουν προϊόντα, αλλά δεν παράγουν υπερ-αξία. Υπερ-αξία παράγει μόνο η ανθρώπινη εργασία. Γιατί το κεφάλαιο μέσω της υπερ-αξίας σκοπεύει να κυριαρχήσει πάνω στους ανθρώπους και όχι πάνω στα ρομπότ.
Όσο δεν ανατρέπεται ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, τόσο η μείωση των ωραρίων και οι αυξήσεις των μισθών (και όσο υποχωρεί και η ταξική συνείδηση) θα απομακρύνονται σαν δυνατότητες. Και για να μην ξεχνιόμαστε: τα ρομπότ είναι μηχανές. Και οι μηχανές είναι ταξικά όπλα των αφεντικών για την απαξίωση των προλετάριων (θα ακολουθήσει ποστ και επ΄αυτού).
Όσο υπάρχει καπιταλιστικός τρόπος κυριαρχίας, ένα θα είναι σίγουρο: θα αναπαράγεται και θα εντείνεται αυτός το τρόπος κυριαρχίας. Και όταν μιλάμε για κυριαρχία, μιλάμε για ανισότητα. Και όταν μιλάμε για ισότητα, πρέπει να το τονίζουμε: δεν υπάρχει ισότητα χωρίς την ισότητα στην υλική της βάση. Και για να υπάρχει ισότητα στην υλική βάση θα πρέπει να ανατραπεί ο καπιταλισμός, που θα σημαίνει την απελευθέρωση των ανθρώπων από τον κυριαρχικό τρόπο εργασίας. Αυτό όμως δεν μπορεί να σημαίνει τίποτα άλλο, από την α-κρατική και κομουνιστική οργάνωση των ανθρώπων.
----
Άσχετα αν θα συμφωνήσουμε ότι αυτό το σύστημα που ζούμε, μόνο δημοκρατία δεν είναι. Αλλά πάλι η δημοκρατία είναι από την φύση της ανίκανη να απαντήσει στα θεμελιακά και σοβαρά πολιτικά ζητήματα στα οποία θα θεμελιωθεί: δηλαδή πάνω στις κοινωνικές και παραγωγικές σχέσεις.
Η δημοκρατία δεν αντιτίθεται στην κυριαρχία. Αντίθετα, είναι μια μορφή της: οι πλειοψηφία κυριαρχεί στις μειοψηφίες...
Η βασιλευομένη δημοκρατία είναι λιγότερο α-νόητη από τον δημοκρατικό έλεγχο της παραγωγής... από προλεταριακής σκοπιάς.
Και όσον αφορά στο ζήτημα της κατάργησης της εργασίας και των τοιούτων, παραπέμπω στο κείμενο του Caffentzis (εδώ), "Το τέλος της εργασίας ή η αναγέννηση της σκλαβιάς; Μια κριτική στον Rifkin και τον Negri".
----
Και παρεμπιπτόντως, κάντε μια βαρκάδα στο ιστολόγιο του Sarajevo (εδώ), ίσως ανακαλύψτε έναν καινούριο κόσμο εκεί μέσα... (ελπίζοντας ότι το ιντερνετικό μέσα να γίνει κοινωνικά έξω).
Αρχικά θα ήθελα να επισημάνω μια κακή απόδοση του όρου degrowth ως απο-ανάπτυξη. Το growth δεν είναι ανάπτυξη, είναι μεγέθυνση.
Είναι στοιχειώδεις έννοιες της πολιτικής οικονομίας. Η μεγέθυνση μετρείται μόνο με το ακαθάριστο εθνικό προϊόν (ΑΕΠ), δηλαδή είναι ένα μέγεθος τυφλό για τα πού πάει ο πλούτος που παράγεται: δεν ενδιαφέρεται δηλαδή για την κατανομή του πλούτου.
Η ανάπτυξη έχει κάποιους ποιοτικούς δείκτες, που υποτίθεται ότι δείχνουν την κατανομή τού παραγόμενου πλούτου (υποτίθεται, γιατί σε με μια καπιταλιστική διαχείριση όλα αυτά μεταμορφώνονται με τέτοιον τρόπο, ώστε κάθε φορά να δείχνουν τα πράγματα καλύτερα από όσο είναι).
Μια απο-μεγέθυνση λοιπόν, στα πλαίσια του καπιταλισμού, δεν μπορεί να παρέχει καμιά εγγύηση για την ποιότητα της ζωής: μπορεί να παράγεται λιγότερος πλούτος αλλά να τον καρπώνονται ακόμα λιγότεροι, αφήνοντας όλους τους άλλους να ψωμολυσσάν. Η απο-ανάπτυξη, με το πρόσχημα του οικολογικού, μπορεί να αποτελέσει το όχημα για μια ευρεία επίθεση συντηρητικών δυνάμεων και την φτωχοποίηση μεγάλων πληθυσμών.
Όσο παραμένει η καπιταλιστική σχέση κυριαρχίας, η πρόσβαση στις πρώτες ύλες και στα βασικά αγαθά, ελέγχεται από το κεφάλαιο. Και όσο τα ελέγχει το κεφάλαιο, θα τα κατανέμει με τον κατάλληλο τρόπο: τα δυνατόν λιγότερα για τους προλετάριους.
---
Η τοποθέτηση του GreekRider, για το ότι η μείωση του χρόνου εργασίας αυξάνει την ποιότητα της ζωής του προλετάριου και το ότι είναι η μόνη λογική ταξική διεκδίκηση το έχει πει ο Μάρξ στο Μισθός, Εργασία και Κεφάλαιο.
Όλο αυτό όμως τίθεται μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού και στα πλαίσια της ταξικής πάλης. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής είναι μια μορφή εκμετάλλευσης της εργασίας και των προϊόντων της. Υλικά ή μη.
Αλλά, την μείωση του χρόνου εργασίας δεν θα τον προκαλέσουν η διείσδυση των μηχανών στην εργασία (αυτό έχει γίνει ήδη, δείτε στην αυτοκινητοβιομηχανία -επ΄αυτού ετοιμάζουμε ένα κείμενο). Θα γίνει μόνο με ταξικούς αγώνες: αλλά η μείωση του ωραρίου από μόνο του πάλι δεν σημαίνει τίποτα. Το θέμα είναι ο μισθός να επαρκεί για την προλεταριακή αναπαραγωγή.
Σήμερα αυτό που συμβαίνει είναι μείωση του ωραρίου με ανάλογη μείωση των μισθών. Από προλεταριακής σκοπιάς κάτι τέτοιο είναι απορριπτέο.
Όλη η ιστορία με την εργασία, την διάρκειά της, την έντασή της και την διανομή των καρπών της είναι στον διαμεσολαβητικό ρόλο του κεφαλαίου. Το κεφάλαιο είναι η διαχειριστική (κυριαρχική) σχέση που όχι μόνο κατευθύνει την εργασία, αλλά κατευθύνει και την ίδια την αγορά και τις προϋποθέσεις της.
Όσο υπάρχει η καπιταλιστική σχέση, η οποία παράγει προϊόντα ως το ουσιαστικό της υλικό διαμεσολάβησης, η εργασία θα κατευθύνεται από μία και μόνο λογική: περισσότερη εκμετάλλευση στη μονάδα του χρόνου. Που σημαίνει, πιο εντατικά, πιο γρήγορα και πιο αποδοτικά. Με ή χωρίς ρομπότ. Αλλά τα ρομπότ από μόνα τους, μπορεί να παράγουν προϊόντα, αλλά δεν παράγουν υπερ-αξία. Υπερ-αξία παράγει μόνο η ανθρώπινη εργασία. Γιατί το κεφάλαιο μέσω της υπερ-αξίας σκοπεύει να κυριαρχήσει πάνω στους ανθρώπους και όχι πάνω στα ρομπότ.
Όσο δεν ανατρέπεται ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, τόσο η μείωση των ωραρίων και οι αυξήσεις των μισθών (και όσο υποχωρεί και η ταξική συνείδηση) θα απομακρύνονται σαν δυνατότητες. Και για να μην ξεχνιόμαστε: τα ρομπότ είναι μηχανές. Και οι μηχανές είναι ταξικά όπλα των αφεντικών για την απαξίωση των προλετάριων (θα ακολουθήσει ποστ και επ΄αυτού).
Όσο υπάρχει καπιταλιστικός τρόπος κυριαρχίας, ένα θα είναι σίγουρο: θα αναπαράγεται και θα εντείνεται αυτός το τρόπος κυριαρχίας. Και όταν μιλάμε για κυριαρχία, μιλάμε για ανισότητα. Και όταν μιλάμε για ισότητα, πρέπει να το τονίζουμε: δεν υπάρχει ισότητα χωρίς την ισότητα στην υλική της βάση. Και για να υπάρχει ισότητα στην υλική βάση θα πρέπει να ανατραπεί ο καπιταλισμός, που θα σημαίνει την απελευθέρωση των ανθρώπων από τον κυριαρχικό τρόπο εργασίας. Αυτό όμως δεν μπορεί να σημαίνει τίποτα άλλο, από την α-κρατική και κομουνιστική οργάνωση των ανθρώπων.
----
Άσχετα αν θα συμφωνήσουμε ότι αυτό το σύστημα που ζούμε, μόνο δημοκρατία δεν είναι. Αλλά πάλι η δημοκρατία είναι από την φύση της ανίκανη να απαντήσει στα θεμελιακά και σοβαρά πολιτικά ζητήματα στα οποία θα θεμελιωθεί: δηλαδή πάνω στις κοινωνικές και παραγωγικές σχέσεις.
Η δημοκρατία δεν αντιτίθεται στην κυριαρχία. Αντίθετα, είναι μια μορφή της: οι πλειοψηφία κυριαρχεί στις μειοψηφίες...
Η βασιλευομένη δημοκρατία είναι λιγότερο α-νόητη από τον δημοκρατικό έλεγχο της παραγωγής... από προλεταριακής σκοπιάς.
Και όσον αφορά στο ζήτημα της κατάργησης της εργασίας και των τοιούτων, παραπέμπω στο κείμενο του Caffentzis (εδώ), "Το τέλος της εργασίας ή η αναγέννηση της σκλαβιάς; Μια κριτική στον Rifkin και τον Negri".
----
Και παρεμπιπτόντως, κάντε μια βαρκάδα στο ιστολόγιο του Sarajevo (εδώ), ίσως ανακαλύψτε έναν καινούριο κόσμο εκεί μέσα... (ελπίζοντας ότι το ιντερνετικό μέσα να γίνει κοινωνικά έξω).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου