Θοδωρής Ηλιόπουλος

...γιατί, κάποιος πρέπει να την πληρώσει.

Η λογική της αστικής κυριαρχίας.

Λένγκσφελντ vs Μέρκελ

Λεζάντα φωτογραφίας: Η υποψήφια του κόμματος της Χριστιανικής Δημοκρατικής Ένωσης (CDU), Βέρα Λένγκσφελντ επέλεξε αυτό τον τρόπο για να συγκριθεί με την Άνγκελα Μέρκελ.

Σχόλιο: Μέσω του μηχανισμού των ταυτίσεων, η Βέρα Λένγκσφελντ προσπαθεί να ταυτιστεί με την Α. Μέρκελ... αλλά η Μέρκελ έχει ταυτιστεί ήδη με την Ζαν ντ' Αρκ... (δες κούρεμα).

Εργασία, ρομποτ, δημοκρατία και τέλος του τέλους, ανήν...

Ενδιαφέρον άρθρο (εδώ) το οποίο παραπέμπει σε δύο άλλα άρθρα (εδώ και εδώ).

Αρχικά θα ήθελα να επισημάνω μια κακή απόδοση του όρου degrowth ως απο-ανάπτυξη. Το growth δεν είναι ανάπτυξη, είναι μεγέθυνση.
Είναι στοιχειώδεις έννοιες της πολιτικής οικονομίας. Η μεγέθυνση μετρείται μόνο με το ακαθάριστο εθνικό προϊόν (ΑΕΠ), δηλαδή είναι ένα μέγεθος τυφλό για τα πού πάει ο πλούτος που παράγεται: δεν ενδιαφέρεται δηλαδή για την κατανομή του πλούτου.
Η ανάπτυξη έχει κάποιους ποιοτικούς δείκτες, που υποτίθεται ότι δείχνουν την κατανομή τού παραγόμενου πλούτου (υποτίθεται, γιατί σε με μια καπιταλιστική διαχείριση όλα αυτά μεταμορφώνονται με τέτοιον τρόπο, ώστε κάθε φορά να δείχνουν τα πράγματα καλύτερα από όσο είναι).

Μια απο-μεγέθυνση λοιπόν, στα πλαίσια του καπιταλισμού, δεν μπορεί να παρέχει καμιά εγγύηση για την ποιότητα της ζωής: μπορεί να παράγεται λιγότερος πλούτος αλλά να τον καρπώνονται ακόμα λιγότεροι, αφήνοντας όλους τους άλλους να ψωμολυσσάν. Η απο-ανάπτυξη, με το πρόσχημα του οικολογικού, μπορεί να αποτελέσει το όχημα για μια ευρεία επίθεση συντηρητικών δυνάμεων και την φτωχοποίηση μεγάλων πληθυσμών.
Όσο παραμένει η καπιταλιστική σχέση κυριαρχίας, η πρόσβαση στις πρώτες ύλες και στα βασικά αγαθά, ελέγχεται από το κεφάλαιο. Και όσο τα ελέγχει το κεφάλαιο, θα τα κατανέμει με τον κατάλληλο τρόπο: τα δυνατόν λιγότερα για τους προλετάριους.

---

Η τοποθέτηση του GreekRider, για το ότι η μείωση του χρόνου εργασίας αυξάνει την ποιότητα της ζωής του προλετάριου και το ότι είναι η μόνη λογική ταξική διεκδίκηση το έχει πει ο Μάρξ στο Μισθός, Εργασία και Κεφάλαιο.
Όλο αυτό όμως τίθεται μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού και στα πλαίσια της ταξικής πάλης. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής είναι μια μορφή εκμετάλλευσης της εργασίας και των προϊόντων της. Υλικά ή μη.

Αλλά, την μείωση του χρόνου εργασίας δεν θα τον προκαλέσουν η διείσδυση των μηχανών στην εργασία (αυτό έχει γίνει ήδη, δείτε στην αυτοκινητοβιομηχανία -επ΄αυτού ετοιμάζουμε ένα κείμενο). Θα γίνει μόνο με ταξικούς αγώνες: αλλά η μείωση του ωραρίου από μόνο του πάλι δεν σημαίνει τίποτα. Το θέμα είναι ο μισθός να επαρκεί για την προλεταριακή αναπαραγωγή.
Σήμερα αυτό που συμβαίνει είναι μείωση του ωραρίου με ανάλογη μείωση των μισθών. Από προλεταριακής σκοπιάς κάτι τέτοιο είναι απορριπτέο.

Όλη η ιστορία με την εργασία, την διάρκειά της, την έντασή της και την διανομή των καρπών της είναι στον διαμεσολαβητικό ρόλο του κεφαλαίου. Το κεφάλαιο είναι η διαχειριστική (κυριαρχική) σχέση που όχι μόνο κατευθύνει την εργασία, αλλά κατευθύνει και την ίδια την αγορά και τις προϋποθέσεις της.
Όσο υπάρχει η καπιταλιστική σχέση, η οποία παράγει προϊόντα ως το ουσιαστικό της υλικό διαμεσολάβησης, η εργασία θα κατευθύνεται από μία και μόνο λογική: περισσότερη εκμετάλλευση στη μονάδα του χρόνου. Που σημαίνει, πιο εντατικά, πιο γρήγορα και πιο αποδοτικά. Με ή χωρίς ρομπότ. Αλλά τα ρομπότ από μόνα τους, μπορεί να παράγουν προϊόντα, αλλά δεν παράγουν υπερ-αξία. Υπερ-αξία παράγει μόνο η ανθρώπινη εργασία. Γιατί το κεφάλαιο μέσω της υπερ-αξίας σκοπεύει να κυριαρχήσει πάνω στους ανθρώπους και όχι πάνω στα ρομπότ.

Όσο δεν ανατρέπεται ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, τόσο η μείωση των ωραρίων και οι αυξήσεις των μισθών (και όσο υποχωρεί και η ταξική συνείδηση) θα απομακρύνονται σαν δυνατότητες. Και για να μην ξεχνιόμαστε: τα ρομπότ είναι μηχανές. Και οι μηχανές είναι ταξικά όπλα των αφεντικών για την απαξίωση των προλετάριων (θα ακολουθήσει ποστ και επ΄αυτού).

Όσο υπάρχει καπιταλιστικός τρόπος κυριαρχίας, ένα θα είναι σίγουρο: θα αναπαράγεται και θα εντείνεται αυτός το τρόπος κυριαρχίας. Και όταν μιλάμε για κυριαρχία, μιλάμε για ανισότητα. Και όταν μιλάμε για ισότητα, πρέπει να το τονίζουμε: δεν υπάρχει ισότητα χωρίς την ισότητα στην υλική της βάση. Και για να υπάρχει ισότητα στην υλική βάση θα πρέπει να ανατραπεί ο καπιταλισμός, που θα σημαίνει την απελευθέρωση των ανθρώπων από τον κυριαρχικό τρόπο εργασίας. Αυτό όμως δεν μπορεί να σημαίνει τίποτα άλλο, από την α-κρατική και κομουνιστική οργάνωση των ανθρώπων.

----
Άσχετα αν θα συμφωνήσουμε ότι αυτό το σύστημα που ζούμε, μόνο δημοκρατία δεν είναι. Αλλά πάλι η δημοκρατία είναι από την φύση της ανίκανη να απαντήσει στα θεμελιακά και σοβαρά πολιτικά ζητήματα στα οποία θα θεμελιωθεί: δηλαδή πάνω στις κοινωνικές και παραγωγικές σχέσεις.
Η δημοκρατία δεν αντιτίθεται στην κυριαρχία. Αντίθετα, είναι μια μορφή της: οι πλειοψηφία κυριαρχεί στις μειοψηφίες...
Η βασιλευομένη δημοκρατία είναι λιγότερο α-νόητη από τον δημοκρατικό έλεγχο της παραγωγής... από προλεταριακής σκοπιάς.

Και όσον αφορά στο ζήτημα της κατάργησης της εργασίας και των τοιούτων, παραπέμπω στο κείμενο του Caffentzis (εδώ), "Το τέλος της εργασίας ή η αναγέννηση της σκλαβιάς; Μια κριτική στον Rifkin και τον Negri".
----
Και παρεμπιπτόντως, κάντε μια βαρκάδα στο ιστολόγιο του Sarajevo (εδώ), ίσως ανακαλύψτε έναν καινούριο κόσμο εκεί μέσα... (ελπίζοντας ότι το ιντερνετικό μέσα να γίνει κοινωνικά έξω).

Καθρεφτάκι μου καλό...

Όταν η ερμηνεία μιας εικόνας γίνεται έχοντας ως επίκεντρο εστίασης τα αντικείμενα και φυσικά την ιδεολογία, τότε η εικόνα μεταμορφώνεται σε αυτό που οι λέξεις περιγράφουν.
---
Κοιτάξτε (εδώ) την φωτογραφία, λίγο βιαστικά στην αρχή.
Είναι ένα καθρεφτάκι, ροζ, μια φανταρίνα να κοιτιέται μέσα σε αυτό και γύρω-γύρω άλλες φανταρίνες.
Τώρα διαβάστε όσα γράφει ο λεζαντογράφος.
---
Μεταξύ των διάφορων λέει για "καλλωπισμό και φιλαρέσκεια"!!! Δηλαδή μας λέει ότι ο στρατός συνάδει με την αισθητική και τον ατομικισμό, δύο πράγματα ταμπού του "συστήματός μας".
---
Αν κοιτάξει όμως κανείς πιο προσεκτικά τη φωτογραφία καλλωπισμός και η φιλαρέσκεια μήπως εξανεμίζονται; Μήπως το σκηνικό που περιγράφει η πρώτη και βιαστική ματιά, είναι διαφορετικό από το σκηνικό που συνθέτει μια πιο προσεκτική ματιά;

Δηλαδή, μήπως στην φωτογραφία αναπαριστάνεται μια φανταρίνα που κοιτάζει σε ένα καθρεφτάκι, πού ποιος ξέρει από πού βρέθηκε, το πρησμένο μάγουλό της; Πρησμένο μάγουλο από το ξύλο, ίσως, που έφαγε από τον καραβανά αξιωματικό της;

Αλλά και πάλι, αυτό είναι μια εικασία, γιατί μια εικόνα δεν είναι απλώς χίλιες λέξεις, είναι χίλιες συνθέσεις διαφορετικών χιλιάδων λέξεων. Γιατί η φωτογραφία είναι μια στιγμή της συνεχούς πραγματικότητας. Και γιατί το θέαμα είναι η αποσπασματική περιγραφή της πραγματικότητας. Αποσπασματική γιατί μόνο έτσι το θέαμα μπορεί να είναι εφικτό.
Γιατί θέαμα για μας είναι αυτό που πλασάρει ο λεζαντογράφος, και πραγματικότητα για την φανταρίνα είναι ότι ζει εκεί που ζει και ότι υφίσταται όσα υφίσταται.

Αλλά η κυριαρχία του θεάματος δεν επιτρέπει εικασίες. Η βεβαιότητα της εικόνας είναι η βεβαιότητα της ιδεολογίας.

Φτώχια macht frei, (μπορεί και όχι).

Το Spiegel αυτής της εβδομάδας έχει κεντρικό άρθρο με τίτλο: "Η μεγάλη φροντίδα για τους αγαπημένους μικρούς". Και υπότιτλος: "Έκκληση για μεγαλύτερη ελευθερία κατά την ανατροφή".
Γενικά το άρθρο είναι εκτενές και πολύ, μα πολύ, κοινότοπο. Αναλύει και αναδεικνύει όλες εκείνες τις καταστάσεις που κάνουν τον άνθρωπο πραγματικά "μικρό".
Δεν ξέρω αν το είχε σκοπό, αλλά περιγράφει, όχι όλα αυτά που υπάρχουν γύρω από τα παιδιά σαν αναγκαία πράγματα για τα παιδιά, αλλά τα ίδια τα παιδιά σαν αναγκαία συνθήκη για να υπάρχουν τα πράγματα. Άρρητα, μας περιγράφει την λογική πίσω από το ζήτημα παιδί: ότι παιδί είναι αυτό που δημιουργούν τα ίδια τα προϊόντα. Τα προϊόντα κάνουν το παιδί, το ορίζουν, το επινοούν, όχι το παιδί τα προϊόντα.

Το άρθρο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά μετά από όλη αυτή την υστερία των γονέων πάνω τους, αρχίζουν να είναι εξαρτημένα, να φοβούνται τη ζωή, να γίνονται παθητικά ή να φλιπάρουν τελείως.

Η εικόνα που επιλέχτηκε να συνοδεύσει το άρθρο είναι εύστοχη: συμπυκνώνει τις κυριότερες ιδεολογίες γύρω από το ζήτημα παιδί. Η ελληνική version αυτών; Όλα για τα παιδιά. Έτσι δεν λένε;


Ως αντίστιξη στα προβλήματα που δημιουργεί η ανατροφή στα "πλούσια" περιβάλλοντα, η γερμανίδα αρθρογράφος έρχεται με μια κοινοτοπία επίσης: Τα παιδιά στην Νότιο Αφρική, στην φτώχεια δηλαδή, είναι πιο χαρούμενα και κυρίως πιο υπεύθυνα. Υπάρχει και η παρακάτω φωτογραφία να επιβεβαιώσει τα λεγόμενα (στην εποχή της κυριαρχίας του θεάματος, το ίδιο το θέαμα είναι η απόδειξη του εαυτού του).

Όχι ότι δεν ισχύει ότι τα φτωχά παιδιά είναι πιο υπεύθυνα (σκληραγωγημένα θα έλεγα) . Ισχύει και παραϊσχύει.

Το ζητούμενο όμως του άρθρου, δεν εντοπίζεται στην αντίστιξη των δύο καταστάσεων, αλλά στην σύνθεσή τους.

Αυτό που θα ήθελε να πει αλλά δεν λέει είναι: μικροαστούληδες, τώρα που ο καπιταλισμός της κατανάλωσης παραπαίει και που πιθανό να αλλάξει κατεύθυνση (ο καπιταλισμός μόνο, μόνος του, χωρίς την κατανάλωση) και που όλα αυτά που ήταν και αποτελούσαν την ζωή σας σταματήσουν να (σας;) παρέχονται τότε, τα πράγματα θα δυσκολέψουν πολύ. Η ύπαρξή σας και η ύπαρξη των παιδιών σας θα κλονιστούν συθέμελα, γιατί θα χάσουν τα θεμέλιά τους: την κατανάλωση.
Οπότε, στην φάση αυτή της προλεταριοποίησης, θα τα έχετε χάσει όλα. Και φτωχοί και μαλάκες.
Λυπούμαστε, αλλά την πατήσατε.

...

Το σχέδιο του πακέτου ξεγελάει τους καπνιστές, λέει (εδώ). Διαβάστε το. Αξίζει.

Από όλα αυτά που λέει το άρθρο για τα πακέτα των τσιγάρων (που το πακέτο, το περιτύλιγμα, η όψη ή και η μορφή του κάθε εμπορεύματος διαφημίζει τον ίδιο του τον εαυτό), τι δεν ισχύει και για τις διαφημίσεις των άλλων εμπορευμάτων; Ποια είναι η διαφορά της διαφήμισης που λέει, για παράδειγμα, ότι το τσιγάρο είναι ελαφρύ, από την διαφήμιση που λέει ότι το τάδε αυτοκίνητο είναι οικολογικό;

Σε όλες τις περιπτώσεις στόχος της διαφήμισης είναι να παρουσιάσει το προϊόν ως κάτι άλλο από αυτό που είναι. Η διαφήμιση είναι μια συνειδητή διαστρέβλωση της φύσης του προϊόντος (και τις πραγματικότητας). Είναι η επιβεβλημένη και διαμεσολαβητική οπτική-κοινωνική σχέση.

Α...

και οι αφίσες στις προεκλογικές περιόδους, και αυτές διαφημίσεις είναι...
και ο λόγος των πολιτικάντιδων, και αυτός διαφήμιση είναι...
----
Αν παρατηρήστε σε κανένα σημείο του άρθρου δεν αναφέρεται η λέξη διαφήμιση. Αντί αυτής λέει: το σχέδιο , τα χρώματα, οι εικόνες... λες και αυτά δεν έχουν επιλεχτεί με γνώμονα την διαφήμιση.
Σκοπός άλλωστε της επιστημονικής αυτής έρευνας δεν είναι να επιτεθεί στη διαφήμιση. Ούτε στο συγκεκριμένο προϊόν σκοπεύει. Όχι στο τσιγάρο ως τσιγάρο. Αλλά στο τσιγάρο ως απαγόρευση.

Τα ρομπότ της εξέγερσης.

Σαν συνέχεια του προηγούμενου ποστ, θα πρότεινα να κάνετε έναν γύρο, γύρω από τα εξής κείμενα (εδώ, εδώ και εδώ).
Το ζήτημα της γνώσης είναι ένα μεγάλο θέμα, απλώς θέλω να πω το εξής: η γνώση έχει υπαχθεί (η πραγματική υπαγωγή, κατά τον Μαρξ) στο κεφάλαιο. Και ό,τι υπάγεται σε αυτό λειτουργεί με έναν γνώμονα: πιο γρήγορα, πιο δυνατά και πιο αποδοτικά.
Τα χάπια αυτό κάνουν. Σπιντάρουν τους εγκεφάλους για να αποδίδουν "καλύτερα". Και το καλύτερα έχει συγκεκριμένους όρους. Είναι η πειθαρχημένη, συντονισμένη και κατευθυνόμενη παραγωγική σκέψη. Είναι οι κινήσεις πριν την εμφάνιση των cyborgs.

Και η σχέση με τα ρομπότ;

Στην περίπτωση των μπάτσων, ανθρωποποιούν τα ρομπότ, (τους δίνουν χαρακτηριστικά ανθρώπινα, πρωτοβουλία, επαναστατικότητα κλπ...Οι λόγοι εκτέθηκαν).

Στην περίπτωση της γνώσης, ρομποτικοποιούν τους ανθρώπους (οι λόγοι; Απλώς δεν μπορούν να κάνουν ρομπότ νοήμονα).

---
Ειδικά στο τελευταίο, θα πρέπει να ελπίζουμε, γιατί αυτά θα είναι τα "ρομπότ" της εξέγερσης.

Η εξέγερση των ρομπότ.

Διαβάστε (εδώ) για την... εξέγερση των ρομπότ!!!

Μμμμ... strange.
Εξέγερση των ρομπότ; Ποιών ρομπότ;
Των ρομπότ μπάτσων;
Μμμμ...
Δηλαδή;
θα βάλουν τέτοιους μπάτσους στα σύνορα για "λαθρομετανάστες";
Σε εμπόλεμες ζώνες για¨τρομοκράτες";
Στα άδεια κέντρα των μητροπόλεων για"κλέφτες";
Οπουδήποτε για οποιονδήποτε;

Και αυτά θα εξεγερθούν πριν τα βάλουν εκεί, ή μετά;
-----
Αυτό το άρθρο στην ουσία μας λέει ότι ετοιμάζονται οι ρομποτικοί μπάτσοι του αύριο.

... και αυτή η εξέγερση με άλλα λόγια θα είναι: η άκριτη εκτέλεση. Όποιος βρίσκεται στο λάθος σημείο, την λάθος ώρα, θα εκτελείτε.
Γιατί ο προγραμματισμός τους θα είναι αυτός: εκτελέστε.
Και το εκτελέστε αυτό παρουσιάζεται ως εξέγερση,
γιατί η εξέγερση πρέπει να παρουσιαστεί ως ο μη-προγραμματισμός.

Είναι η λογική των κυρίαρχων αυτή: η εξωτερικοποίηση των πολιτικών επιλογών.
Δηλαδή,
δεν εκμεταλλευόμαστε εμείς, απλώς η οικονομία έτσι είναι
δεν καταστέλουμε εμείς, η τάξη το απαιτεί
δεν σκοτώνουμε εμείς, τα ρομπότ το κάνουν.

Wildcat

Άνοιξε και το ελληνόγλωσσο "παράρτημα" των Wildcat (εδώ).

Από τα στραγάλια στο μέλι.

ΔΝΤ: Οι κυβερνήσεις έδωσαν 10 τρισ. δολ. στις τράπεζες (εδώ το άρθρο).

Έδωσαν 10 τρις, κατά την διάρκεια της κρίσης για να την αντιμετωπίσουν.

Πόσα είναι όμως τα 10 τρις; Είναι πολλά; Είναι πολλά, όταν το Παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν είναι λίγο παραπάνω από 60 τρις;
Είναι μεγάλη αυτή η μεταφορά πλούτου προς τις τράπεζες; Είναι μεγάλη η μεταφορά του 1/6 του πλούτου μέσα σε λίγους μόνο μήνες;

Από προλεταριακή σκοπιά, αυτό είναι μια πράξη ταξικού πολέμου, γιατί το κλάσμα του πλούτου αντιστοιχεί στο κλάσμα του εργάσιμου χρόνου. Η μεταφορά πλούτου σημαίνει: ο προλετάριος θα δουλέψει για φέτος κάμποσες εβδομάδες (μάλλον,μήνες) παραπάνω, ουσιαστικά απλήρωτος (για να μπορέσει το σύστημα να παρουσιάσει κέρδη, ή έστω μικρές ζημίες).
Επειδή το σύστημα τρέφεται από την εργασία, την εκμετάλλευση δηλαδή της εργασίας, τα 10 τρις αντικατοπτρίζουν αυτή τη βαθιά κλοπή εργάσιμου (στον καπιταλισμό αυτό δεν είναι κλοπή, είναι business).
Και όλα αυτά δείχνουν την ιδέα του καπιταλισμού: οι προλετάριοι είναι αντικείμενα, τα οποία πρέπει να δουλεύουν και από αυτό που παράγουν να παίρνουν όσο το δυνατόν λιγότερα. Ει δυνατόν και καθόλου.

Και θυμάστε στην αρχή της κρίσης; Λέγανε ότι θα χρειαστούν 50-100 δις για την διάσωση των τραπεζών και του συστήματος. Τότε το ποσό αυτό λέγανε ότι είναι μικρό, ελάχιστο. Στραγάλια!!! Είπανε. Μια χούφτα στραγάλια...

Αλλά, από τη χούφτα με στραγάλια περάσαμε στα φορτία με το μέλι...