Η λιτότητα είναι μια χρήσιμη πολιτική

Διαβάζουμε στο περιοδικό Θέσεις:

Η κρατική διαχείριση στην ΕΕ επιμένει στο δόγμα ότι το πρώτο που διασώζεται στην κρίση είναι το κεφάλαιο: η ανάκαμψη προϋποθέτει φοροελαφρύνσεις (όπως φοροελαφρύνσεις απαιτούσε και η ανάπτυξη, πριν την κρίση), ενώ στη θέση της αναγκαίας δημοσιονομικής επέκτασης μπαίνει η υποτιθέμενη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Μία πολιτική η οποία βαθαίνει την κρίση τόσο στις κοινωνίες της Ευρώπης όσο και παγκόσμια και συνδυάζεται με περαιτέρω επιδείνωση του συσχετισμού δύναμης εις βάρος της εργασίας: κάθε κράτος-μέλος θα τα βγάλει πέρα μόνο του χωρίς άνοδο του χρέους και των ελλειμμάτων αλλά με την εύκολη διέξοδο, τη συμπίεση της εργασίας, δηλαδή της «ιδιωτικής» κατανάλωσης των από κάτω. Από την άλλη, η «δημόσια» κατανάλωση των από πάνω ευημερεί, μιας και το κράτος χρηματοδοτεί τις τράπεζες για να παραμείνουν ιδιωτικές. Ενώ δεν κάνει το ίδιο με τα ασφαλιστικά συστήματα (που καταρρέουν από την «κερδοσκοπική» μείωση της αξίας των τίτλων, στους οποίους τα ανάγκασαν να «επενδύσουν» για τη δόξα των αγορών), ή τα δημόσια συστήματα υγείας και παιδείας, ή τα επιδόματα ανεργίας και η διάρκειά τους, κλπ. κλπ. Διότι μια διαφορετικού προσανατολισμού χρηματοδότηση θα παρέπεμπε ευθέως σε πολιτικές που οργανώνουν μία οικονομία με κριτήριο τις ανάγκες των πολλών, και όχι με πλαστικές εγχειρήσεις του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος για την υπεράσπιση των κερδών.

Οι πολιτικές «ανάκαμψης» στην κρίση προκρίνουν τη μια και μόνη «διέξοδο»: την εργασία λάστιχο, τους μισθούς φτώχειας, την εργασιακή ανασφάλεια, τις ιδιωτικοποιήσεις και την υπόσχεση του πιο επαχθούς δανεισμού στο μέλλον για την ικανοποίηση των αναγκών. Αυτό που κατ’ ευφημισμό ονομάστηκε δημοσιονομική αυστηρότητα, προσαρμογή με διαρκή ορίζοντα λιτότητας, υιοθετεί βέβαια ταυτόχρονα απίστευτες σπατάλες:

• για εξωφρενικά εξοπλιστικά προγράμματα, με πρόσχημα το επικείμενο πάντοτε προβλέψιμο «θερμό καλοκαίρι» και τις «προκλήσεις» των γειτόνων μας,
• για τις προφανώς «αναγκαίες» επενδύσεις στη «δημόσια ασφάλεια» η οποία ευλόγως δεν υπόκειται στους περιορισμούς των κοινωνικών δαπανών,
• για την προώθηση μόνον εκείνων των υποδομών υγείας από τις οποίες έχουν κάτι να κερδίσουν οι διαμεσολαβητές του κεφαλαίου και όχι η δημόσια υγεία ως κοινωνικό αγαθό,
• για τη χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος που είναι ο «πνεύμων» μιας οικονομίας που συρρικνώνεται από τον περιορισμό της πάσης φύσεως κατανάλωσης,
• για να απορυθμίσει όλες τις αγορές με προεξάρχουσα την αγορά εργασίας προκειμένου να διασφαλίσει την πολυπόθητη ελαστικότητα,
• για να διασφαλίσει ότι οι αγορές θα ευημερούν εφόσον θα δανείζουν ακριβά σε όσους δεν κατορθώνουν να επιβάλουν το νεοφιλελεύθερο σχέδιο, ενισχύοντας κατ’ αυτό τον τρόπο την πρωτοκαθεδρία τους.

---------

Οι πολιτικές αυτές είναι οι επίσημες κρατικές "μεταρρυθμιστικές" επιλογές, από δεξιά και "αριστερά". Το ότι έχουν προταθεί και το ότι "θα εφαρμοστούν" αντανακλούν την συγκεκριμένη κατάσταση του ταξικού ανταγωνισμού. Όσο δεν υπάρχει αντίδραση σε αυτές τις πολιτικές, τόσο θα σφίγγουν περισσότερο την μέγγενη στο κρέας των κατώτερων στρωμάτων. Όσο δεν αντιτασσόμαστε πρακτικά σε όλα αυτά, τόσο θα ξεθαρρεύει το τέρας...